Inleiding
De montagewoningen aan de Olsterkampweg zijn in 1949 gebouwd en karakteristiek voor die naoorlogse periode (wederopbouwstijl). In die tijd werden er in het hele land dergelijke woningen gebouwd. Het waren, vanwege het tijdelijke karakter, noodwoningen.
De woningen zijn gebouwd volgens het bouwsysteem ‘Daalbouw’. Dit bouwsysteem werd in de jaren direct na de oorlog ontwikkeld in Helmond door een aannemer met de achternaam ‘Van Daal’.
De bedoeling was dat de wijk ongeveer 25 jaar zou blijven staan, dat zijn er uiteindelijk 75 geworden. In 2023 zijn de huizen gesloopt en in 2024 realiseerde woningcorporatie Salland Wonen de nieuwbouw.
Beschrijving
De eerste tekeningen van de montagewoningen zijn van 1948. Op 16 november 1948 meldt het Overijssels Dagblad het voornemen montagewoningen volgens het Daals systeem te willen bouwen aan de Jan Schamhartstraat te Olst.
In 1949 is door de Gemeente Olst opdracht gegeven voor de bouw van 20 woningen aan de Olsterkampweg.
De huizen hadden een voor die tijd lichte huiskamer en keuken, drie slaapkamers en modern sanitair. Daarbij een grote tuin om groente en fruit te verbouwen.
De Bewoners:
De 20 woningen werden vooral bewoond door werknemers van de Olster fabrieken en hun gezinnen. De meeste woningen waren geschakeld. Er was één vrijstaande woning.
In 2005 hebben een drietal bewoners v/d Olsterkampweg het volgende gedicht gemaakt ter viering van het 50 jaar bewonen van deze straat:
"De Olsterkamp, één van de oudste wijken.
Werd uit nood voor een paar jaar gebouwd
Nu, jaren later staan de huizen nog steeds te prijken
Inmiddels al meer dan een halve eeuw oud.
Enkele bewoners hebben dit jaar wat te vieren.
Zij wonen er nu namelijk precies 50 jaar.
Het zijn Harry Jansen, Reintje Fiets en Gerrie van Bessen.
Die allen nog steeds heel plezierig wonen daar.
Daarom zijn gelukwensen hier echt op z’n plaats.
En blijven ze nog jaren jong van hart en gezond.
Want wonen op de Olsterkamp blijft hun lust en hun leven.
Daar waar een ieder zijn of haar plekje ooit vond."
In 2019, na 70 jaar bewoning aan de Olsterkampweg, werd door de Gemeente Olst-Wijhe besloten om de huizen te gaan slopen en te vervangen door nieuwe duurzame en toekomstbestendige woningen.
Sloop Woningen aan de Olsterkampweg
Bestaande situatie
Woningbouwvereniging Salland Wonen, de verhuurder van de woningen, geeft in de jaren vanaf 2010 al aan dat de woningen geliefd zijn maar niet langer toekomstbestendig. Het is technisch en financieel niet verantwoord de woningen te renoveren en te verduurzamen. Salland Wonen opteert daarom voor sloop en nieuwbouw. Overigens hebben de meeste bewoners daar met plezier gewoond.
In 2019 is Salland Wonen in gesprek gegaan met de gemeente Olst-Wijhe over de uitgangspunten voor de nieuwbouw. Voor het ontwerpen van de wijkindeling is hulp van een ontwerpbureau ingeschakeld.
Er is in 2021 een burgerinitiatief gestart om één montagewoning te behouden. Erfgoedvereniging Heemschut diende later een verzoek in om vier montagewoningen aan de Olsterkampweg aan te wijzen als beschermd monument. Het college vroeg de monumentencommissie hierover te adviseren. De commissie adviseerde het college om de woningen niet als gemeentelijk monument aan te wijzen. Het college nam het advies volledig over.
De gemeente motiveert dit als volgt:
We zijn het erover eens dat de woningen een cultuurhistorische waarde vertegenwoordigen, maar vanuit de afspraken die er zijn gemaakt met het Olster Erfgoed en SallandWonen over het vastleggen van de geschiedenis van de montagewoningen vinden wij dat daar op passende wijze aan tegemoet is gekomen; dit geldt temeer omdat in het plan van SallandWonen de oude stedenbouwkundige structuur in grote lijn intact blijft.
Renovatie van de montagewoningen is relatief duur en leidt tot aantasting van het authentieke karakter van de woningen; daarnaast zijn de woningen na renovatie nog niet voorbereid op het gasloos maken in de toekomst;
Ook in gerenoveerde staat zijn de montagewoningen minder gebruiksvriendelijk en minder toegankelijk dan de Buitengewoon thuiswoning die SallandWonen wil realiseren.
Realisatie nieuwe woningen:
Wat eraan voorafging.
Ontwerp nieuwe wijk
Het jaar 2019 heeft Salland Wonen benut om met de gemeente in gesprek te gaan over de uitgangspunten voor de nieuwbouw.
Voor het ontwerpen van de wijkindeling hebben we ( Salland Wonen) de hulp van een ontwerpbureau ingeschakeld.
1. De eerste schetsontwerpen die daaruit kwamen hebben de omwonenden (tijdens de coronatijd) via een filmpje kunnen bekijken en hier hun reacties op kunnen geven.
2. Op 6 juli 2020 hebben we tijdens een bijeenkomst daar verder met hen over door gepraat.
3. Op basis van de reacties op onze informatievideo en de input die we hebben opgehaald tijdens de eerste informatieavond van 6 juli, hebben we het ontwerp aangepast in een voorlopig ontwerp.
4. Dit voorlopig ontwerp is tijdens de inloopavond van 7 oktober 2020 gepresenteerd aan de omwonenden/belanghebbenden.
5. Het voorlopig ontwerp is op deze inloopavond goed ontvangen en we hebben geen aanleiding om op basis van deze avond nog (grote) aanpassingen te doen aan het ontwerp.
6. De vervolgstap is het indienen van een principeverzoek bij de gemeente geweest.
7. Eind 2021 heeft het college van B&W besloten dat de montagewoningen aan de Olsterkampweg geen monumentenstatus hebben en dat sloop van deze woningen mogelijk is.
8. In februari 2022 stemde de raad van Olst-Wijhe in met de zogenaamde coördinatieregeling voor de Olsterkampweg. Met deze regeling kan de procedure van bestemmingsplan en omgevingsvergunning gelijktijdig plaatsvinden.
9. Begin 2022 heeft Erfgoedvereniging Heemschut beroep aangetekend tegen het besluit van de gemeente dat de woningen geen monumentstatus krijgen.
10. Eind januari 2023 deed de rechter uitspraak en stelde daarbij de gemeente in het gelijk dat ze hierin zorgvuldig heeft gehandeld. Dat betekent dat het voorbereiden van de sloop en nieuwbouw nu mogelijk is.
11. Op 8 mei 2023 heeft de gemeenteraad het bestemmingsplan vastgesteld. Waarna ook de omgevingsvergunning definitief door het college wordt verleend.
12. Dit betekent dat Salland Wonen nu door kan met de voorbereidingen van de sloop en
de nieuwbouw van 23 woningen.
De sloop van de woningen is in het voorjaar van 2023 gestart, de 23 nieuwe Buitengewoonthuiswoningen zijn in het voorjaar van 2024 gereedgekomen en zijn inmiddels bewoond.
De manier waarop de woningen geplaatst zijn is heel kenmerkend voor deze wijk. Het specifieke patroon is opnieuw gebruikt in het nieuwbouwplan. Daarom staan de woningen ‘dwars’ op de Olsterkampweg.
Bronnen: Historische Vereninging ‘t Olster Erfgoed, Salland Wonen, gemeente Olst-Wijhe. De krantenartikelen zijn verkregen vanuit Delpher.
Comments